اندازه طول نی هفت بند و راهنمای خرید انواع آن با قیمت مناسب

این ساز متشکل از سه دسته نی با قابلیت تغییر اندازه و دارای رنگ‌های صوتی مختلف می‌باشد. نی هفت بند توسط نی لبک‌های کوچک و بزرگ که روی آن قرار دارد نواخته می‌شود. نی‌ها بسته به محلی که در آن نواخته می‌شوند دارای رنگ‌های صوتی متفاوت و مختلفی هستند. نی را به شیوه سنتی و با استفاده از آلات موسیقی قدیمی، توسط نی نوازان یا نی نوازهای محلی به صورت تک نوازی و یا به صورت گروه نوازی می‌نوازند. نی هفت بند از نظر شکل ظاهری و سازبندی شباهت زیادی با نی‌های معمولی دارد. از نظر محل قرارگیری روی دسته، دسته آن را به صورت خمیده در پشت سر نوازنده به صورت افقی قرار می‌دهند و از نظر ساخت و جنس کاسه‌ی نی، از نی‌های معمولی کوچک‌تر است.

در نوازندگی نی، صدای نی تغییر می‌کند و صدای نی بر حسب میزان بم‌تر یا بم‌تر شدن، تغییر می‌کند. در برخی مواقع نی در قسمت بم خود، دو نی زبانه‌ای نیز دارد که دو نت را از نظر میزان بم بودن با هم ادغام می‌کند. از نظر ساختار، این سازها شامل یک بدنه اصلی و دو دسته جانبی است. نی هفت بند که در میان بومیان مناطق خاورمیانه به آن نی "سورمه‌بند" گفته می‌شود، به‌لحاظ ساختار سه دسته دارد. این ساز در جنوب خراسان و هرمزگان به‌ویژه در منطقه لارستان نواخته می‌شود و قدمت و پیشینه آن بنا به شواهد و مدارک، به شش تا هفت هزار سال پیش برمی‌گردد و نی‌های موجود در موزه نی ایران از نوع نی‌های هفت بند و از دسته سازهای مضرابی است. این نی‌ها از نی‌های خانواده تنبور، از گروه سازهای مضرابی هستند

قسمت ابتدایی نی که سوراخ‌های آن در پشت است، از پوست ضخیم نی و سوراخ‌های بینی و دهان که در سمت جلو و پشت قرار گرفته‌اند، تشکیل شده‌است. قسمت بالای نی که توسط ناخن‌ها نگه داشته می‌شود، از دو قسمت تشکیل شده‌است: یکی استخوان پایینی به نام boned که قسمت تحتانی را نگه می‌دارد و دیگری قسمت فوقانی (مگس) و به آن قسمت نی، bonamm می‌گویند. از نظر شکل ظاهری شبیه به نی معمولی است ولی سوراخ‌های آن کاملا یکسان می‌باشد. نی هفت بند از دوران باستان مورد استفاده قرار می‌گرفته و از قدیمی‌ترین سازهای بادی دنیا به شمار می‌آید.

سوراخ پشت نی از پشت به صورت برآمدگی بر سطح قدامی کاسه قرار می‌گیرد که با بالا رفتن نی از روی خرک نوازنده به راحتی قادر به دمیدن هوا است. این ساز به دو شیوه کوک می‌شود: کوک مستقیم یا کوک منحنی که در شیوه‌های دیگر نی تنها سوراخ در قسمت جلو را نوازنده می‌نوازد و کوک در هر دو روش یکسان است. نی هفت بند در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود. قطر آن‌ها متفاوت و جنس چوب در آن‌ها متفاوت است. نی هایی که قطرشان بزرگتر از هفت سانتی متر است "نی هفت بند متوسط" نامیده می‌شوند.نی هایی که قطرشان کمتر از دو سانتی متر است "نی هفت بند کوچک" نام می‌برند که برای نوازندگی مناسب هستند. نی هفت بند را به دو گروه "کمانه‌ای" و "تناوبی" تقسیم می‌کنند که "کمانه‌ای" بیشتر برای اجرای موسیقی تک نوازی استفاده می‌شود

از نی هفت بند بیشتر در موسیقی محلی به ویژه بخش جنوبی بلوچستان، خراسان، کرمانشاه، لرستان و بخش‌هایی از کردستان استفاده می‌شود. برخی بر این عقیده‌اند که نی هفت بند را نی کرد هم نامیده‌اند و در موسیقی نواحی مختلف ایران در بخش‌های مختلف به نام‌های گوناگون نواخته شده است. نی هفت بند را در دوره اسلامی در کتاب‌های بسیاری به ویژه در کتاب‌های درسی به نام‌های "پنج کتاب" (مجموعه‌ای از سه کتاب) "چهار کتاب" "پنج ضربی" "یازده ضرب"، "هفت ضربی" و... یاد شده است. این واژه در زبان‌های اروپایی (در زبان انگلیسی)، عربی و ترکی به ترتیب به "نی" "ر" و "ل" و "سین" و در زبان کردی به ترتیب "هژ"، "سین" و "سین" و در زبان کردی به ترتیب "سین" و "هژک" نامیده شده است

هفت بند یا نی هفت بند معمولا در مراسم رسمی استفاده می‌شوند. در نواختن نی از نی تک بند استفاده می‌شود و به همین علت به نی هفت بند یا نی هفت بند، نی تک بند گفته می‌شود. این نی‌ها به همراه دیگر نی‌ها، از خانواده نی‌های زخمه‌ای هستند و از جنس برنج به جای نی‌های معمولی است. به عبارت دیگر، نی هفت بند نی نرم و محکم و از جنس برنج است که می‌توان آن را در ساخت انواع سازهای کوبه‌ای، به عنوان نی همراهی، به کار برد. نی هفت بند معمولا در مراسم عروسی به کار می‌رود و به وسیله نوازندگان عروسی یا در مجالس رقص به صورت زنده نواخته می‌شود و گاهی نیز توسط گروه کرهای موسیقی و یا در هنگام اجرای کنسرت نواخته می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که نی هفت بند، ساز زهی و مضرابی ایرانی است و از خانواده سازهای زهی و مضرابی است

ساز نی هفت بند از دو نوع صفحه‌ی زخیم به نام‌های زبانه‌ی اصلی یا poice و صفحه‌ی زخیم‌تر به نام صفحه‌ی گلابی شکل یا loose تشکیل شده است. نی هفت بند مانند نی سه تار قابلیت تکنوازی و هم نوازی دارد و در گروه سنی کودک ،نوجوان و بزرگسال کاربرد دارد.ساز نی دارای قابلیت‌های زیادی است که عبارتند از: - نی هفت بند یک ساز ایرانی باستانی است که هنوز هم به اشکال مختلف ساخته می‌شود

در بعضی از نی‌ها دو سوراخ در قسمت پایین نی وجود دارد که محل قرار گرفتن پنجه‌ها می‌باشد. نی هفت بند در ارکستر‌های بزرگ جهان با ارکسترهای کوچک و متوسط استفاده می‌شود. ساز نی دارای صفحه‌ای کوچک در جلوی خود می‌باشد که به آن دسته نی گفته می‌شود. دسته نی بسیار کوچک و سبک‌تر از سایر دسته‌های سازهای دیگر است و اغلب وزن آن حدود 20 کیلوگرم می‌باشد و با سیم‌های فلزی معمولی بسته می‌شود. در سازهای زهی مثل فلوت سیم‌ها از بالای دسته عبور می‌کنند و اگر نوازنده نی بخواهد آن را تکان دهد یا با انگشت سیم را بگیرد باید سیم را بلند کند. از این نوع سازها برای نواختن موسیقی نواحی مختلفی از ایران استفاده می‌شده‌است.

از این ساز در استان‌های خراسان، کردستان، آذربایجان و نواحی غربی کشور استفاده می‌شود. در برخی نقاط این ساز را از جنس چوب نیز می‌سازند. این ساز از دسته سازهای ایرانی غربی و محلی است. این ساز شامل دو پرده گرد است که یکی بالای صفحه‌ای افقی و دیگری در پایین قرار می‌گیرد. این سوراخ‌ها گاهی به فاصله کمی از یکدیگر قرار گرفته‌اند که به آن "تر" می‌گویند. این سوراخ‌ها در اجرای موسیقی کلاسیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این سازها به علت صدای کم، از چوب نسبتا نازک و گاهی از فلز نرم ساخته می‌شوند. این ساز معمولا در ارکسترهای سمفونیک استفاده می‌شود. نی‌انبان یکی از سازهای مضرابی موسیقی ایرانی است.

در قدیم نی هفت بند را به صورت دایره‌ای یا استوانه‌ای بزرگ در می‌آوردند و آن را در روی تخت پهن کرده و با دو دست و انگشتان خود آن را می‌گرفتند و نی را می‌بافتند.نی هفت بند یا نی شش انگشتی از نظر ظاهر و نحوه کوک از دسته سازهای سیمی بوده و دارای دسته‌ای گرد و کاسه‌ای به شکل کروی به طول 7 تا 9 سانتی متر است. جنس بدنه نی از چوب است و جنس پرده‌ها از نی معمولی و دسته از نی سه‌لایی است. صدای بم نی‌ هفت بند در حالت ایستاده کمی تیز و کلفت‌تر از حالت خوابیده و نشسته است. روی این نی سوراخ‌هایی تعبیه شده که به نام نی زن معروف است.