فرش گبه چیست - راهنمای خرید فرش گبه ماشینی و دست بافت ساده و طرح دار، شیک و مدرن - فرش گبه کاشان، بلوچ و قشقایی

قالی‌های دستباف طرح گبه، از دیرباز در زندگی ایلی و عشایری منطقه‌ی کاشان، به ویژه در نواحی مرکزی و شمالی آن رواج داشته‌اند. گبه یا گبه بافی، هنری است که بافت آن با پشم سفید و ابریشم انجام می‌گیرد و از گذشته‌های دور تا به امروز  متداول بوده است. در گبه بافی از نخ پشمی مخصوص فرش استفاده می‌کنند، این نخ توسط دستگاه مخصوص تاروپود دار، با سرعت و ظرافت خاصی تحت تاثیر آب، بخار آب و حرارت، به صورت بدون پرز در می‌آید. در واقع فرش گبه، از تارها و پودهای نرم و لطیف پشمی است که به صورت متقارن و دور تا دور نخ در هم تنیده و بافته می‌شود.

در گبه، هر چه فرش دارای پرزهای بلند‌تری باشد، گبه ضخیم‌تر و سنگین‌تر است .گبه ، یک فرش اصیل ایرانی است که تنها با پشم بافته می‌شود. یکی از عوامل مهم در کیفیت گبه، نخ و پرز آن است. پشم، تنها یک عایق صوتی و حرارتی است، به دلیل همین ویژگی، گبه می‌تواند با استفاده از پشم‌های نرم و لطیف نظیر پشم رودوزی شده و یا پشم‌های رنگی در دکوراسیون منزل، استفاده شود. فرش گبه ، به دلیل سبک بودن، برای پذیرایی از مهمان، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به طور کلی، گبه یک طرح اصیل ایرانی است که از میان اقوام مختلف، به ویژه ترکمن‌ها اقتباس شده‌است و از نظر طرح نیز دارای تنوع بسیاری است که در مناطق مختلفی بافته می‌شود. همچنین این هنر دستی از دیرباز در ایران مرسوم بوده و به مناطق وسیعی از ایران از جمله آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، زنجان، کرمانشاه، کردستان، همدان، ایلام و حتی کردستان عراق، راه یافته‌است. طرح گبه از دوران پیش از اسلام و حتی پیش از آن وجود داشته‌است و تا عصر حاضر و به ویژه در دوره معاصر، تداوم یافته‌است. گبه با توجه به طرح‌های مختلف آن، در مکان‌های مختلف، تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند.

نقوش گبه به ویژه در گبه‌های روستایی، بسیار متنوع است.گبه‌های دستباف از همان طرح‌های هندسی موجود در طرح‌های فرش‌های ایرانی سود می‌برند. گبه‌های طرح فرش‌های ایرانی در اندازه‌های کوچک به صورت ساده و بزرگ بافته می‌شوند. یکی از نکاتی که در خرید فرش گبه می‌تواند به شما کمک کند، رنگ آن است. گبه، نه تنها جنبه‌ی تزیینی دارد، بلکه برای جهیزیه، پادری و غیره کاربرد دارد. گبه، به خاطر پشم‌های بلند و درخشان خود و طرح‌های زیبایی که دارد، به عنوان تابلو نیز بافته می‌شود. گبه را می‌توان به دو دسته‌ی گبه‌ی دستبافت و گبه‌ی ماشینی تقسیم کرد.

گبه‌های دستبافت از نخ‌های پنبه‌ای، پلی استر و یا پشمی تهیه می‌شوند و گبه‌های ماشینی از نخ اکریلیک و پلی استر تشکیل می‌شوند. برای تولید گبه‌ی ماشینی از مواد شیمیایی نظیر پلی پروپیلن، نایلون استفاده می‌شود.برای بافت گبه ، از دارهای مختلف پشمی، کرک دار و ابریشمی استفاده می‌شود. رنگ گبه‌های دستبافت عموما قهوه‌ای سیر است و بافنده می‌تواند به دلخواه ، رنگ مورد نظر خود را انتخاب کند. استفاده از پشم به رنگ طبیعی گوسفند یا گاو به عنوان رنگ غالب گبه، رایج است و البته ممکن است به صورت مخلوطی از پشم قرمز و سفید نیز بافته شود.

برای بافت گبه از نقشه‌ی دلخواه بافنده، استفاده می‌شود. به این شکل که ابتدا، طرح مورد نظر بافنده بر روی کاغذ رسم می‌شود و سپس با کمک دست و با دقت آن را روی زمینه‌ی مورد نظر پیاده می‌کنند. در این روش، لازم است به خاطر داشته باشید که ابعاد و اندازه‌ی طرح از عرض تا ارتفاع، یکسان و در یک راستا باشد. البته در برخی از مناطق عشایر، گبه به صورت دو رو بافته می‌شود.در میان ایلات مختلف استان اصفهان و خصوصا در میان عشایر ایل قشقایی و خمسه ، در استان فارس گبه‌های عشایری زیبایی تولید می‌شود.

گبه از جمله فرش‌های پرزدار زیبا و چشم نوازی است که طرفداران خاص خود را دارد. این فرش معمولا با پشم بافته می‌شود و پرز بلند دارد. همچنین این فرش پرز بلند از دیرباز طرفداران و بافندگان خاص خود را دارد. این فرش در شکل‌ها، اندازه‌ها و انواع بسیار مختلفی وجود دارد که هر کدام از آن‌ها زیبایی خاصی به گبه می‌بخشد. فرش گبه از جمله فرش هایی است که معمولا برای فضاهای مختلف در خانه استفاده می‌شود و طرفداران خاص خود را دارد. گبه‌ها در انواع نقش برجسته، طرح افشان و کتیبه‌ای بافته می‌شوند.

گبه از جمله دستبافت‌هایی است که بافته‌های خاص خود را دارد و با هر نوع زمینه‌ای از فرش‌های ایرانی قابل تولید است. نقوش گبه به چهار دسته اصلی هندسی، گیاهی، انتزاعی و جانوری تقسیم می‌شود. گبه‌هایی که از نقوش هندسی برخوردارند ساده، زیبا و پرکارند و اغلب به صورت ذهنی رنگ شده‌اند و این گبه‌ها معمولا در اندازه‌های 1 / 5 × 1 / 5 متر و در دورنگ سفید و کرم تولید می‌شوند. گبه‌های عشایری نیز از جمله محبوب‌ترین بافته‌های دستی هستند. گبه‌های عشایری عمدتا از الیاف پشمی بافته می‌شوند و عمدتا برای استفاده در مناطق عشایری تهیه می‌شوند. بافت گبه‌های عشایری بر پایه‌ی نقوش هندسی است.

گبه بافته‌ای اصیل است. در واقع گبه نوعی فرش است که از تار و پود بافته می‌شود و در واقع فرشی است که پرز نمی‌دهد. گبه یک قالی است که با پشم خام و رنگ شده بافته می‌شود. گبه مانند قالی بافت بسیار نرمی دارد.گبه با پشم و تارهایی که در بافتش به کار می‌رود بسیار لطیف است و اغلب برای پوشش اتاق خواب به کار می‌رود که البته گبه‌های ابریشمی به خاطر پرز بلندشان که معمولا به صورت راه راه بافته می‌شوند، بسیار نرم و لطیف اند. در گبه‌های روستایی از پشم به همراه تارهایی از پود کلفت استفاده می‌شود و غالبا از ترکیب هر کدام، طرح هایی به دست می‌آید که به زیبایی گبه می‌افزاید.